THƯ GỬI CÁC HỌ NGUYỄN CÔNG Ở VIỆT NAM

      Họ NGUYỄN CÔNG ta được ghi trong ĐVSKTT và nhiều văn bản cổ nhưng có đoạn viết về sự hình thành họ NGUYỄN CÔNG như sau:

    Đời Trần thì có một vị tổ tên là Nguyễn Ngạn (tên huý là Đức)(1) thi đổ Hoằng giáp, trải làm Thượng Thư các bộ hình, lễ và chức Khâm sai tiết chế bình Chiêm rồi về triều làm Nhập Thị Thừa Tướng Quản quốc quân Tiền vệ thự vệ sự, tước Vị Dương Hầu. Vâng mệnh quản 7 huyện Anh Quang (Anh Đô, Nam Đàn, Hưng Nguyên, Chân Phúc, Đức Quang, Hương Sơn, Can Lộc) đống đồn ở núi Quỳ Lĩnh 5 doanh (nay là hai ngọn núi Phong Nam, Hương Quỳ)".

+ "Họ ta ở Đông Lỗ, phái hệ từ thần minh sinh ra. Ông tổ Khổng Cận sống vào thời Hán Vũ Đế làm chức quan Tư nông [coi việc nông nghiệp]. Có con trai là Khổng Yển. Cụ được sai xuống phương Nam làm việc. Ông cụ lấy người vợ thiếp là Nguyễn Thị Đoàn ở Sách Dương A. Khi bà mang thai được vài tháng thì chồng mất. Bà [vợ thiếp] sinh con trai tuổi Kỷ Sửu. Ông con thông minh, đọc nhiều sách, có tài thao lược, đã thi đổ cao ở quê mẹ.

+  Tại xóm C, xã Thành Lợi, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định có lăng đá từ thời nhà Trần. Khoảng giữa thế kỷ XVIII, theo gia phả của dòng họ Nguyễn Công thì lăng đá này  được Vua Trần Thái Tông cho xây dựng để tỏ lòng biết ơn của nhà Vua cho một vị quan họ Nguyễn Công trong triều đã có công lớn với triều đình.

Vài nét về họ NGUYỄN CÔNG Trà Phương:

Theo truyền ngôn của họ Nguyễn Công – Trà Phương: Thượng Tổ Nguyễn Công Tiến chưa biết  từ đâu tới, trong văn tế không có danh phu nhân. Chỉ cho biết Thượng Tổ Nguyễn Công Tiến đến Trà Phương vào năm 1802, khi rời quê, chia gia đình thành 2: Vợ cùng 1 con trai và 3 con gái đi đường bộ. Người cùng 3 con trai đi đường thủy đến cửa sông Văn Úc vào mùa hè năm 1802, nước lũ chảy xiết nên Người phải cho thuyền đi vào sông Họng, qua Cổ Trai, Đầm Lá, đến Đầm Trà Phương thì tối. Thấy phía Đông có ánh đèn, Người lái thuyền vào nơi ấy thì đó là chùa Trà Hương, Người neo thuyền vào xin lửa và xuống thuyền nghỉ qua đêm. Sáng dậy thấy phong cảnh hữu tình, Người lên núi Chè, nhìn xuống thấy phía Bắc cao hơn cả, nên đã định cư tại đây (nay là khu đất của ông Nguyễn Công Ngoạ) làm nơi ở của Người và con trưởng Nguyễn Công Đạt. Cách 300 m về phía Tây Nam là nơi ở của con thứ 2 Nguyễn Công Trình, nơi ở của con thứ 3 Nguyễn Công Sự cách nơi ở của bố khoảng 50 m về phía Nam.

       Trải qua thời gian, loạn lạc, cũng như nhiều dòng họ, gia phả dòng họ không còn. Nhưng may thay còn "bản văn tế họ NGUYỄN CÔNG Trà Phương”  cụ NC Khỏa đời thứ 7 lưu giữ.

           Năm 2012 hậu duệ thứ X họ ta là Nguyễn Công Khanh đã tìm được văn bản “ Tổng Trà Phương khoán ước” lưu ở Viện Hán Nôm Hà Nội cho thấy :

 Con thứ 2 của Thượng Tổ là Nguyễn Công Trình làm cai tổng, được phong hậu thần Trà Phương trước năm 1825, cháu là Nguyễn Công Hậu ( Con thứ 2 tổ Nguyễn Công Trình ) tiếp làm cai tổng Trà Phương trước 1849.

          Trích đoạn của “ Tổng Trà Phương Khoán ước” :
 Nay bản xã hội họp lập văn từ cam đoan để lưu truyền vĩnh viễn : Giao ước hàng năm cho thuê mỗi mẫu 13 quan, 6 mạch làm định mức, nhưng giao Lý trưởng chiếu Đông, hè 2 vụ thu khấu lấy tiền thuế, còn lại bao nhiêu thì giao cho Tiên chỉ nhận thu lấy để lo giỗ, chạp ( giỗ ngày 15/6, giỗ chạp ngày 15/12). Bản cam đoan này ghi rõ ràng, đầy đủ các họ theo từng mục, kí kết mà chuyển giao cho Tiên chỉ nắm giữ để truyền lại mãi mãi lâu dài, chớ có phụ lòng công đức  cao dày của ta là Hậu Thánh Mẫu ( tức Thái Hoàng Thái Hậu họ Vũ nhà Mạc), vậy nay lập bản cam đoan. Ngày mùng 7 tháng 12 năm Minh Mệnh thứ 6 ( 1825 ) lập đoan từ.

Trùm Tổng Hậu thần Nguyễn Công Trình kí

Tri tổng hậu thần Ngô Đình Trạc kí

Tri tổng Hậu thần Vũ Đức Chiêu kí.

  .... 
Trích  "Lập đoan từ ngày mùng 6 tháng 2 năm Tự Đức thứ 2 ( 1849 ):

 “ Vì thế bản xã hội họp có lời cậy nhờ Cai tổng Ngô Duy Nhất xuất tiền của, công sức giúp dân xã chỉ rõ địa giới canh tác. Nếu xã nào, người nào nhiễu sự, tranh chấp, gây tổn phí như thế nào bản xã cùng nhận, đợi sau thành ruộng canh tác, dân xã chia 3 mẫu ruộng ở xứ ấy, đến trăm năm sau để danh ở bảng, đặt ở bên trái trong Đình phụng thờ, đến kì cầu phúc được dự Tế văn. Về sau trong xã, người nào ngang ngạnh, được ruộng mà quên ơn, chôn dấu bảng ký, bản xã quy định thì tróc tiền văn 6 quan và coi là người ngoài. Hễ trong Đình có việc Tế tự, yến ẩm, trong xã người nào ngồi cùng với người ấy thì cũng coi là người ngoài để thành phong tục. Nay lập cam đoan, nếu người làm trái với lời đoan, xin Trời Đất âm dương, tam vị Thánh vương ngưỡng trông chiếu giám chu diệt tam tộc để chỉ rõ cho kẻ làm trái phong tục.

Nguyễn Công Hậu kí

Nguyễn Đức Trang, Nguyễn Đức Khuê, Vũ Công Liêu, Nguyễn Đức Cự, Ngô Xuân Hoằng, Vũ Phú Giang, Nguyễn Đức Lãnh, Ngô Đình Ổn, Đặng Văn Vui cùng kí, viết văn ước Nguyễn Đức Dòng kí”

(Viện nghiên cứu Hán Nôm Hà Nội, ngày 6 tháng 4 năm 2012. Người dịch: Mai Hương , TS Mai Ngọc Hồng hiệu đính).

          

Qua văn bản cổ này khẳng định: Thượng Tổ Nguyễn Công Tiến đến Trà Phương khoảng đầu thế kỷ XIX cùng 3 con trai: Nguyễn Công Đạt, Nguyễn Công Trình và Nguyễn Công Sự, nhưng không tham gia việc công vì có thể Người tham gia triều Tây Sơn, chức sắc gì, quê ở đâu Người không tiết lộ. Nhưng đã đưa con trai thứ Nguyễn Công Trình làm chánh tổng Trà Phương và có nhiều công lao, đóng góp tiền của với bản xã nên được dân tôn làm Hậu thần (trước ngày mùng 7 tháng chạp năm Minh Mệnh thứ 6 - 1825 ) .

         Con thứ 2 của Tổ Nguyễn Công Trình là Nguyễn Công Hậu tiếp tục làm chánh tổng Trà Phương và đứng đầu hàng tổng trước ngày mùng 6 tháng 2 năm Tự Đức thứ 2 ( 1849 ).

Năm 2011 họ đã tìm được chi III họ NGUYỄN CÔNG được đời thứ tư dấu đi do sợ sự trả thù của chính thể đương thời.

Họ NGUYỄN CÔNG đã sử dụng nhiều phương pháp để tìm quê của họ mình nhưng chưa đạt.

Qua biện pháp tâm linh Thượng Tổ họ NC Trà Phương thông tin: quê ở một làng ở ven sông Lam, thuộc địa bàn tỉnh Nghệ An, nhưng vẫn chưa cho biết địa danh cụ thể, nên tôi:

Kính mong người anh em CÁC HỌ NGUYỄN CÔNG Ở VIỆT NAM đọc gia phả họ nhà mình hoặc truyền ngôn, tư liệu khác viết về: “ khoảng trước sau 20 năm ( lấy năm 1802 làm mốc) có người di cư: bố là NGUYỄN CÔNG TIẾN ba con trai là NGUYỄN CÔNG ĐẠT, NGUYỄN CÔNG TRÌNH, NGUYỄN CÔNG SỰ  hoặc không đúng tên nhưng có thời điểm di cư như trên”

Trong văn bản cổ của làng Trà Phương có ghi con Tổ là NC Trình đã làm Cai tổng dân phong danh Hậu Thần, như vậy đã nêu nên địa vị nhất định của tổ NC Tiến trong xã hội đương thời trước khi di cư đến Trà Phương

 Nếu tạm tính sự di cư của tổ NC Tiến nêu trên cách chúng ta khoảng 9 đến 10 đời (200 năm).

Mong các anh em bớt chút thời gian nghiên cứu về họ NC nhà mình, thông tin để trước hết là cuộc hội ngộ có ý nghĩa về dòng họ Nguyễn Công, tạo điều kiện cho chúng tôi tổ chức về Nghệ An vấn tổ tìm tông, sau là kết tình tâm giao giữa các thành viên trong họ NC, thông tin cho mình một số tư liệu nếu có:

1/Họ NC mình đến nay đã có gia phả bao nhiêu đời.

2/ Sự phát triển của họ NC tại đây.

3/ Nơi thờ tự, gia phả, cây phả hệ

4/ Sự di cư của dòng họ cách đây khoảng 200 năm

Mong có thông tin cơ bản và gửi cho mình theo Email: Khatraphuong@Gmail. com.

 Liên lạc: Nguyễn Công Kha, d đ 0903253596.

 Một số bài viết về họ họ NGUYỄN CÔNG mình đăng trên Blog: Khatraphuong; Facebook: Nui Traphuong.

Trân trọng đa tạ cám ơn!.

Hải Phòng ngày 23/10/2015 - Nguyễn Công Kha

Lăng chi 2 họ Nguyễn Công Trà Phương Hải Phòng