22 thg 7, 2013

AI ĐỊNH PHÁ CHÙA TRÀ PHƯƠNG - DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA CẤP QUỐC GIA?


                                                                              

Chùa Thiên Phúc, tên c là chùa bà Đanh, s Vit có ghi: ti Trà H­ương , Trà Hương tng, Nghi D­ương huyn có chùa bà Đanh. 
Trước 1565 chùa Bà Đanh do người Chăm tù binh ca nhà Lý b an trí ti Trà Phương xây, v trí phía Tây Nam ca làng ven li sang trang Du L.
 Năm 1565 Nhà Mc chuyn, xây dng ti đa đim hin nay, đi tên là chùa Thiên Phúc. 

Bia chùa còn ghi: Bia tu to Bà Đanh t

Thái Hoàng Thái Hu
Khiêm Thái V
ương cúng 10 lng bc. L Vương, Thun Vương cúng 5 lng bc. Vinh Quc thái phu nhân 9 lng 5 tin. Tĩnh quc thái phu nhân 10 lng. Bo gia thái trưởng công chúa tin 10 quan. Phúc Nghi thái trưởng công chúa 1 lng 8 tin. Th Phương thái trưởng công chúa 2 lng 8 tin. Phúc thành thái trưởng công chúa. Sùng Quc công 5 lng. Văn Quc công 9 lng 5 tin Ninh Quc công 2 lng, Triu Qun công 1 lng. Phú Qun công 1 lng. Trnh Qun công g lim 2 cây. Ngn Qun công 1 lng. Khang Qun công 1 lng. An Qun công 1 lng, khuyên tai 1 đôi . V Qun công 1 lng, khuyên tai 1 đôi . Dương Qun công 1 lng. Tuy Qun công 1 lng, Thanh Uy hu 1 lng. Dng bia ngày 26 tháng 8, năm Thun phúc sơ niên 1565)
 Rung tín thí:
Ngày 8 tháng 10 nhun năm Bính Dn, Thái Hoàng Thái Hu có rung ca bn đin được cp và mua mi tt c là 1 mu 9 sào cúng vào chùa Bà Đanh làm ca Tam Bo. Kê: Mt mnh x Ngoi T Ci 1 mu 9 sào ti xã Lan , huyn An Lão: Phía Đông gn rung ca c Hương La hu Vũ Tr, Tây gn rung An Lc bá Vũ Du M, Nam gn chm, bc gn đường. Phn trên có bia rung cúng tiến làm ca Tam Bo, giao cho chùa đ tin cày cy và khói hương th Thánh. Nếu ai mai táng lên rung, phá hoi rung di chuyn bia rung đu b chư Pht chiếu xét, tru di ba đi. Nay th nguyn.

Bia khc năm 1566 kh 0,65 x1,10 m, hai mt có khong 300 ch Nho, chm mt Tri, rng chu, dây leo, cánh sen.(1) 
Theo văn bia này: Thái Hoàng Thái Hu Vũ Th Ngc Toàn người làng Trà Hương huyn Nghi Dương x Hi Dương, (nay là thôn Trà Phương, xã Thu Hương, huyn Kiến Thy, T P Hi Phòng) cùng các thân vương nhà Mc đã hưng công xây chùa
Năm 1936 - 1938 bà Ngô Th Dĩnh người làng Trà cùng chng là Giám đc Đài thiên văn Phù Lin (người Pháp) hưng công vn bc sa chùa nên có thêm kiến trúc thi Nguyn. Bng tin ca mình nhưng hai người vn khiêm nhường, xây li chùa nguyên trên nn cũ do Thái Hoàng Thái Hu và các thân vương nhà Mc đã dng t xưa.
 Đ
u thế k XXI hoà thượng Thích Qung Mn dùng tin ca thp phương đo ngói, tô tượng, lát nn... tôn thêm v đp ca chùa. Năm 2007 nhà nước công nhn chùa là: "Di tích lch s văn hoá cp Quc gia".

Xưa đng v đnh núi Chè nhìn xung cánh đng Hương thy rõ hình chiếc lược ôm ly gương tròn và con dao nh. Thế đt y, theo các nhà phong thy gii thích làng Trà Phương thường sinh con gái có nhan sc, đc hnh. Thái Hoàng Thái Hu v ca vua khai sáng nhà Mc sinh ra đt này và câu đng dao c: “C trai Đế Vương, Trà Hương Công Chúa” chng minh thuyết phong thy trên.


S
liu chính thng hin không có thông tin gì v Người (do nhà Lê – Trịnh bôi xóa nhà Mạc), nhưng s liu đin dã và nht là bia thi Mc nói v bà rt nhiu. Hai ngun s liu này đu thng nht ca tng v Thái Hoàng Thái Hu này “là bc thánh mu ca thánh triu, chính v Đông trào, hóa thành nam quc, sánh đc thánh thin Đ Sơn (nhà H)” Dân vùng Kiến Thy, An Lão nay còn truyn di đt ven đm t trang Tiên Cm đến Kỳ Sơn tc gi là gii yếm bà Chúa là rung Thái Hoàng Thái Hu ban cho dân Trà Phương.
Riêng v vic Người đng hưng công xây mi, sa cha chùa chin, cu quán, ch búa còn khá nhiu như chùa Sùng Quang xã Do Nghi huyn Vĩnh Li, chùa Thánh Th xã Hoàng Trch huyn Cm Bình, chùa Sùng Ân xã Th Lão huyn Phù Tiên, chùa Bo Thúc xã Thái Khê huyn Yên Hưng, chùa Bo Lâm xã Trâu B huyn Giáp Sơn, chùa Báo Ân xã An Chiu huyn Phù Tiên, chùa Ph Chiếu xã Văn Lan nay là thôn Văn Hòa, chùa Thiên Phúc, xã Trà Hương nay là thôn Trà Phương, chùa Thiên Phúc  Nan Liu nay là Hòa Liu xã Thun Thiên, chùa Trúc Am thôn Du L đu thuc huyn Kiến Thy; chùa Hà Lâu xã Đông Minh nay là thôn Đông Minh, chùa Minh Phúc và cu Quán xã Cm Khê nay là thôn Cm Khê đu thuc huyn Tiên Lãng.

S tin Người đã cúng trị giá khoảng 6000 lá vàng cho việc tu tạo các chùa vùng Bắc Bộ, nơi ít nht là 10 quan tin như chùa Báo Ân xã An Chiu, nơi nhiu nht là chùa, cu, quán xã Cm Khê do bà hưng công, sau li mua cho xã 5 mu rung tr giá 120 lng bc.
Chùa Trà có nhiu hin vt, văn hoá nhà Mc, nhà Nguyn, h thng t­ung Pht đ­ược tc khc rt tinh so, đc bit có hai pho t­ượng đá xanh tc Hoàng đế Mc Đăng Dung và Thái Hoàng Thái Hu  Th Ngc Toàn nay th bên phi, bên trái th ba công chúa nhà Mạc. Phía Đông là nơi th t trong đó có th mt v quan nhà Mc  chng bà Dĩnh có công xây chùa.
 Tôi tham quan nhiu chùa Vit Nam, nhưng thy chùa làng Trà rất đp về phong cảnh, nht là tượng và đ thờ rất tinh xảo, xứng với nhng văn tự trong chùa như: Bảo quốc an dân”, “Lưu phương vạn cổ”, “Phú biến vân từ”…                                                                                                                                                 
Nhiều di tích liên quan đến nhà Mạc và Thái Hoàng Thái Hậu bị thời gian và con người tàn phá, nay còn đây ngôi chùa Thiên Phúc,


 thế mà chiều ngày 25/2 âm lịch ( 16/04/2012) ni cô Trang phán: phá chùa chính lấy khung gỗ làm nhà thờ Tổ, chùa chính làm mới lui về phía Đông. May mà các cơ quan chức năng ngăn chặn, nếu không chùa làng Ta sẽ như thế nào?



Ni cô này cùng ai? đã tàn phá vành đai cây xanh để xây tường đá ba mặt như “nhà tù” nổi trên giữa đồng quê yên bình, định xóa đi “Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia” chăng?
 


 Họ định “bê tông hóa” chùa Trà, cho hoành tráng như một số ngôi chùa đựợc xây sửa gần đây, đó là thảm họa cho các di tích như chùa Trăm gian, thành nhà Mạc… mà ta đã thấy.
Chắc rằng Thái Hoàng Thái Hậu, các thân Vương nhà Mạc, gia đình bà Ngô Thị Dĩnh, Hòa thượng Thích Quảng Mẫn và bao tín đồ đã có công xây dựng chùa Thiên Phúc sẽ xử lý việc trên theo phật pháp, cơ quan nhà nước sẽ xử họ theo Luật pháp để chùa làng ta được an lành.
Mỗi người làng Trà hãy quyết tâm cùng Hội Phật giáo, Nhà nước bảo vệ và duy tu chùa Trà mãi là danh thắng cả xứ Đông, báu vật của làng Ta và cũng là báu vật của Quốc gia!
Nam mô di đà Phật!
Trà Phương mùa Xuân năm Nhâm Thìn.
Tài liệu tham khảo:
-         (1) Văn bia thời Mạc- PGS.TS Đinh Khắc Thuân – NXBHD-2010.
-         “Trà phương khoán ước” – Viện Hán nôm.
-         Dân làng Trà kể.

1 nhận xét: