TỪ QUÁN CAFÉ ĐỘC NHẤT NGHĨ VỀ ĐỘC TÀI.

Những năm cuối thập kỷ 70 thế kỷ trước tôi qua Kiến An thích nhâm nhi café ở ngã Năm, sao café ở đây ngon vậy, hương café ngào ngạt, thơn, càng nhâm nhi càng thấy béo ngậy của bơ, không khí Kiến An nửa tỉnh nửa quê, khiến uống café ở đây như nửa mê, nửa tỉnh, nhiều hôm cùng bạn uống còn say. Ai đã say café mới thú làm sao, say gái, say rượu có cái hay, nhưng say café có cái hay không sao tả được.

Đùng một cái mình ra đảo Côn Đảo, nơi địa ngục trần gian đối với người cộng sản, thấy ý trí kiên cường vô song của nghững người cộng sản Việt ở thế kỷ trước và càng thấy sự tàn bạo, dã man của kẻ thù với những người cộng sản Việt, trong thế giới văn minh, chúng cưỡng đoạt quyền làm người của người Việt, chống lại nước Pháp là có ngay đàn áp, ngục tù... Người Việt theo thuyết Cộng Sản đã giành được độc lập cho đất nước mình.

Café ở Côn Đảo thời đó độc quán, vị đắng, chua chua, mùi chẳng thấy thơm, so với café ở Kiến An thật một Trời một Vực, nhưng giữa biển khơi chẳng có quán thứ hai để mà chọn, đành sáng nào cũng làm một tách, càng uống càng nhớ café Kiến An, càng nhớ, càng uống, càng chán nhưng không uống thì thôi chứ có quán nào nữa mà chọn, nên càng uống càng u, càng mê, thế mới tài.

Nay nghĩ chuyện xưa, kể cho ông bạn cựu chiến binh, ông lại bàn về “độc tài” tôi bảo bàn làm gì ông cứ đọc bài này của tay: Tiến sĩ Nguyễn Hưng Quốc  đã rồi hãy bàn và bổ xung để ông trở thành nhà ní nuận chính trị chân chính cỡ toàn cầu, chứ không phải nhà lý luận cỡ xã phường. Ông bảo độc tài như con vợ tôi là cùng chứ gì? Chống lại nó là nó cắt cơm, cắt rượu, có khi cắt cả chơi, còn tù thì nó chưa xây nhà tù, mà chưa có nhà tù, ông bảo các kiểu quản của nó còn hơn nhà tù, thế mới biết đàn bà nó tài hơn mình?

Ông hỏi đọc đọc Độc tài ở đâu? tôi bảo trên mạng ý! ông mò được chỉ cho tôi bài của tay Tiến sĩ Nguyễn Hưng Quốc xứ giãy chết: 

“Độc tài là hiện tượng thâu tóm quyền lực vào tay một người hoặc một nhóm người. Cái gọi là quyền lực này bao gồm hai yếu tố chính: quyền và lực. Trong các thứ quyền, quan trọng và bao quát nhất là quyền quyết định: dưới một chế độ độc tài, nhà lãnh đạo có toàn quyền trong mọi quyết định, từ lớn đến nhỏ, từ chính trị đến kinh tế, văn hóa và xã hội; bất chấp những suy nghĩ, ước vọng và quyền lợi chính đáng của mọi người. Về lực, nhà độc tài không những nắm trong tay toàn bộ các cơ quan được trang bị đầy đủ súng ống như quân đội, công an, cảnh sát, mật vụ, v.v... mà còn kiểm soát tuyệt đối các cơ quan có khả năng tác động đến đời sống tinh thần của mọi người như truyền thông và giáo dục. Hai thứ quyền và lực này đi đôi và hỗ trợ cho nhau: với quyền, người ta có lực; và dùng lực, người ta kiểm soát quyền.

Các nhà chính trị học thường chia thành hai loại độc tài chính: độc tài dựa trên cá nhân và độc tài dựa trên hệ thống.

Độc tài như Adolf Hitler hoặc Moammar Gadhafi là độc tài trên cá nhân: Chỉ có một mình họ có quyền lực. Toàn bộ hệ thống chính quyền họ dựng lên là để phục vụ cho họ. Quyền lực của họ gần như tuyệt đối. Không có ai được chia sẻ cả. Ví dụ, thời phát xít, trên danh nghĩa Hermann Goering là phó của Hitler. Goering có quyền sinh sát trên cả hàng chục triệu người. Gặp Goering, ai cũng lấm lét sợ hãi. Thế nhưng, như Goering từng có lần thú nhận, đứng bên cạnh Hitler, ông biến thành môt con số không to tướng. Tự thâm tâm, ông cũng thấy mình không đứng cùng trên một mặt bằng với Hitler. Ông biến thành con ong cái kiến bên cạnh nhà độc tài, người nắm toàn bộ quyền lực của quốc gia. Ở Libya, dười thời Gadhafi cũng vậy. Gadhafi không những là nhà lãnh đạo mà còn là nhà tiên tri. Đất nước là của ông. Ông muốn làm gì thì làm.

Độc tài dựa trên hệ thống lại khác. Trước, đó là độc tài quân chủ: Nó được dựng trên một số luật lệ nhất định, chủ yếu căn cứ vào huyết thống. Sau này, hình thức độc tài này thể hiện trong các nước xã hội chủ nghĩa: không phải cá nhân trị mà là đảng trị. Dĩ nhiên đảng cũng là người: bao giờ cũng có một cá nhân nào đó nổi lên, thay mặt đảng, để cai trị dân chúng. Hình thức độc tài này cũng có thể tìm thấy ở một số quốc gia Hồi giáo (kiểu Iran hiện nay): cả hệ thống tôn giáo trở thành lực lượng thống trị đất nước. Có thể có một cá nhân nào đó có quyền lực nhất, thao túng cả hệ thống tôn giáo để trở thành một kẻ toàn trị. Tuy nhiên, dù vậy, họ cũng vẫn nhân danh hệ thống và sử dụng hệ thống ấy, ít nhất như một bình phong hoặc một cơ cấu quyền lực.

Cả độc tài dựa trên cá nhân lẫn độc tài dựa trên hệ thống đều sử dụng một thứ quyền lực khác để biện chính cho quyền lực tuyệt đối của mình. Ngày xưa, các chế độ quân chủ sử dụng tư tưởng thiên mệnh: quyền lực của họ đến từ thần linh, do Trời định. Các chế độ độc tài như phát xít thì dựa trên quy luật tiến hóa, theo đó, có một số dân tộc có nhiều ưu điểm và đặc quyền hơn các dân tộc khác; trong từng dân tộc, có một số cá nhân vượt trội hơn các cá nhân khác. Các chế độc độc tài xã hội chủ nghĩa thì sử dụng lý tưởng đại đồng thời cộng sản chủ nghĩa, nơi ai cũng bình đẳng, tự do và hạnh phúc. Ngoài ra, tất cả các hình thức độc tài đều sử dụng một biện pháp giống nhau: thần thánh hóa, hoặc ít nhất, thần tượng hóa lãnh tụ. Ở Liên Xô thì cả Lenin lẫn Stalin đều là những thiên tài vĩ đại. Ở Trung Quốc, Mao Trạch Đông cũng là thiên tài vĩ đại. Ở Bắc Hàn thì cha là "Lãnh Tụ Vĩ Đại" (Great Leader), con là "Lãnh Tụ Kính Yêu" (Dear Leader). Ở Campuchia thì có "Anh Cả" (Brother Nume One). Ở Việt Nam thì, …“đoạn này nhạy cảm nên tôi bỏ, nếu cần tham khảo vào: * Blog Tiến sĩ Nguyễn Hưng Quốc, là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ. Để xem toàn bộ”.

Chân dung một số nhà độc tài:

Để đạt được mục tiêu thần thánh hóa hoặc thần tượng hóa như thế, các nhà độc tài đều sử dụng một biện pháp giống nhau: nói láo.

Độc tài dựa trên cá nhân và độc tài dựa trên hệ thống, dù có một số khác biệt, vẫn giống nhau trong bản chất. Và cả hai đều đối lập với dân chủ.

Theo nhiều nhà nghiên cứu, chúng đối lập ít nhất ở mấy điểm chính:

Một, trong khi độc tài nhấn mạnh vào ý niệm quyền, độc tài nhấn mạnh vào bổn phận của từng cá nhân. Trên căn bản, chế độc dân chủ được xây dựng trên nguyên tắc tự do cá nhân, ở đó, mỗi người, bất kể nguồn gốc, đẳng cấp, tôn giáo, chính kiến, đều có những quyền căn bản giống nhau; chế độ độc tài, ngược lại, được xây dựng trên sự vâng phục; vâng phục càng mù quáng bao nhiêu thì càng tốt bấy nhiêu. Trong xã hội dân chủ, ở trên có bổn phận và ở dưới có quyền; trong xã hội độc tài, ngược lại, ở trên có quyền và ở dưới chỉ có bổn phận.

Hai, trong khi dân chủ tin tưởng vào sự bình đẳng, độc tài tin tưởng vào tính đẳng cấp. Khi một nhà độc tài nói về bình đẳng, bạn có thể khẳng định dứt khoát: "Hắn đang nói dối!" Chắc chắn là bạn sẽ không bao giờ sai cả: cả lịch sử và luận lý thông thường đều đứng về phía bạn. Nếu không muốn nhớ lịch sử và không muốn mệt óc lý luận, bạn cứ nhìn vào cái gọi là "Ban Bảo vệ – Chăm sóc sức khỏe cán bộ" (từ Trung ương xuống địa phương) ở Việt Nam thì biết. Đố bạn tìm ra ở các quốc gia dân chủ một ủy ban nào tương tự! Rõ ràng là sức khỏe của ai cũng quý cả, nhưng sức khỏe của cán bộ thì quý hơn nhiều. (Nhưng đây chỉ là một ví dụ nhỏ mà thôi!)

Ba, trong khi dân chủ vinh danh con người, độc tài lại vinh danh nhà nước: Dân chủ xem nhà nước chỉ là phương tiện để phục vụ con người; độc tài, ngược lại, xem con người là phương tiện để phục vụ nhà nước. Nhưng nhà nước chỉ là một guồng máy vô nhân tính: chế độc độc tài nào cũng vô nhân tính.

Bốn, trong khi dân chủ khuyến khích tự do tư tưởng, độc tài lại ra sức đàn áp tự do tư tưởng và cả tự do hành động. Với dân chủ, tự do là lý tưởng và là nguyên tắc. Với độc tài, tự do là kẻ thù. Nhà dân chủ tuyên bố: "Tôi không đồng ý với anh/chị, nhưng tôi sẵn sàng tranh đấu cho quyền phát biểu ý kiến của anh/chị"; nhà độc bài tuyên bố: "Không có ý kiến ý kiết gì cả. Tất cả đã có Tao lo!"

Năm, trong khi dân chủ đề cao tinh thần đa nguyên, chấp nhận những sự dị biệt và tôn trọng các khác của người khác, độc tài, ngược lại, chỉ thích sự đồng quy, đồng nhất và đồng dạng.

Sáu, trong khi dân chủ tiến hành công việc qua những sự đàm phán và thương thảo, trong đó, người ta sẵn sàng tương nhượng, độc tài, ngược lại, chỉ biết đề cao quyền lực, dùng quyền lực để giải quyết mọi xung đột, thậm chí, khác biệt.

Sáu sự đối lập trên là những đối lập căn bản. Chúng ảnh hưởng và tác động lên các khía cạnh khác trong đời sống chính trị, văn hóa và xã hội, từ đó, làm cho diện mạo của dân chủ và độc tài khác hẳn nhau.

Tất cả các nhà độc tài đều muốn mạo danh dân chủ. Nhưng trên thực tế, ranh giới giữa độc tài và dân chủ khác nhau đến độ không ai không thấy. Và không ai có thể lầm được.

Trừ những kẻ bị nhồi sọ."

Rồi còn đọc thêm được bài:

Độc tài

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia:

Chế độ độc tài (dictatorship) là một thể chế nhà nước chuyên quyền mà ở đó nhà nước được cai trị bởi một cá nhân, một đảng duy nhất, hay một nhóm người: kẻ độc tài. Khái niệm này có thể có hai nghĩa là:

• Độc tài kiểu La Mã là một công chức chính trị thời Cộng hòa La Mã. Các kẻ độc tài được giao cho quyền tối thượng trong lúc khẩn cấp. Quyền hành của họ nguyên thủy không tùy tiện hay kỳ quặc mà phải tuân thủ pháp luật. Không có những chính thể độc tài như vậy trong khoảng đầu thế kỷ thứ hai (TCN), nhưng sau này những kẻ độc tài như Sulla và Hoàng đế La Mã thực thi quyền lực có tính cá nhân và độc đoán hơn.
• Trong nghĩa hiện dùng, chế độ độc tài đề cập đến hình thức cai trị độc đoán do các kẻ hay một đảng cầm quyền không bị pháp luật, hiến pháp hay các nhân tố chính trị và xã hội trong quốc gia đó ràng buộc.

Đối với những học giả, như Joseph C.W. Chan ở Đại học Hồng Kông, chế độ độc tài là một thể chế nhà nước có quyền lực cầm quyền không được nhân dân ủng hộ. Trong khi đó chủ nghĩa toàn trị (totalitarianism) là thể chế ở đó nhà nước quy định mọi mặt hành vi cá nhân và tập thể của nhân dân. Hay nói cách khác, chế độ độc tài liên quan đến nguồn gốc quyền cai trị (nơi quyền đó phát sinh) và chủ nghĩa toàn trị liên quan đến phạm vi của quyền cai trị (cái nhà nước quy định).

Theo giải thích ở trên, chế độ độc tài tương phản với thể chế dân chủ (ở đó quyền lực nhà nước từ nhân dân mà ra), và chủ nghĩa toàn trị tương phản với chủ nghĩa tự do (nơi nhà nước nhấn mạnh quyền và tự do cá nhân). Mặc dầu các khái niệm của thuật ngữ đó có khác nhau nhưng chúng đều có liên quan với nhau trên thực thế rằng hầu hết các quốc gia độc tài đều để lộ ra các đặc điểm đặc trưng của chủ nghĩa toàn trị. Chính vì vậy chúng ta thường hay nghe hai khái niệm đó được gộp thành một là độc tài toàn trị. Một khi quyền lực nhà nước không từ nhân dân mà ra thì quyền lực đó không bị giới hạn và có khuynh hướng bành trướng phạm vi của nó để kiểm soát mọi mặt đời sống nhân dân.

Ở thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21, độc tài di truyền hay độc tài gia đình trị vẫn tương đối phổ biến...

Đọc xong tay này no chẳng muốn đọc thêm, chuyên ba hoa ở góc phố, tôi bảo y thích làm phản động hay sao? y sợ lại nặng thinh, rồi bảo tao ngu hơn vợ tao về thực hành và một phần ní nuận.Từ sáng đó y toàn bàn về Dân Chủ. Vợ hắn bảo tôi: Chồng em có biết gì về Dân Chủ đâu, có khi bị bắt vì ngoa ngôn, lợi dụng dân chủ để kích dân phố chống lại Phường cho mà xem.