VỀ ĐẤT HÀ TIÊN MỚI THẤY TẦM NHÌN MẠC CỬU

Xâm lược phương Nam của các chúa Nguyễn là tất yếu trong quá trình hình thành Việt Nam, nhưng tầm vóc vĩ đại của các chúa Nguyễn là sử dụng tàn binh của nhà Thanh như Dương Ngạn Địch, Trần Thượng Xuyên… để mở rộng bờ cõi.

 Đặc biệt sử dụng Mạc Cửu  (1655-1735)  không phải là tàn binh nhưng đã mở rộng bờ cõi cho chúa Nguyễn ở cực Nam, mà còn để lại những di sản văn hóa Việt - Hoa hài hòa, thân thiện nhất Việt Nam.

Tượng đài Mạc Cửu tại thị xã Hà Tiên

       Đất Cancao ou Pontiamo (Phương Thànhtức Hà Tiên) do Mạc Cửu chuyển cho chúa Nguyễn nằm trong bản đồ Nam Kỳ (năm 1829).   

Góc Hà Tiên.

Giữa hoang sơ biển trời đảo Hải Tặc - Ảnh: Đặng Hoàng Thám

Biển lắm hải sản về chất lượng và số lượng, lại rất hiền hòa với con người.

Đường vào bãi Tà Lu

“Sách Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức chép:

Hà Tiên vốn là đất cũ của Chân Lạp, tục gọi là Mường Khảm, tiếng Tàu gọi là Phương Thành^[3]

Ban đầu có người tên là Mạc Cửu gốc xã Lê Quách, huyện Hải Khang, phủ Lôi Châu, tỉnh Quảng Đông, vào thời Đại Thanh, niên hiệu Khang Hy thứ 19 (1680), nhà Minh mất hẳn (nhưng mãi đến năm Khang Hy thứ 19, vùng Quảng Đông mới bình định xong). Mạc Cửu không khuất phục chính sách buổi đầu của nhà Đại Thanh, mới chừa tóc rồi chạy qua phương Nam, trú tại phủNam Vang nước Cao Miên. Ông thấy ở phủ Sài Mạt^[4] của nước ấy, người Việt, người Trung Hoa, Cao Miên, Đồ Bà (Chà Và) các nước tụ tập mở trường đánh bạc để lấy xâu, gọi là thuế hoa chi, bèn thầu mua thuế ấy, lại còn đào được một hầm bạc nên bỗng trở thành giàu có. Từ đó ông chiêu mộ dân Việt Nam lưu tán ở các xứ Phú Quốc, Lũng Kỳ (hay Trũng Kè, Lũng Cả -réam), Cần Bột (Cần Vọt - Kampôt), Hương Úc (Vũng Thơm - Kompong Som), Giá Khê (Rạch Giá), Cà Mau lập thành bảy xã thôn.^[5] Tương truyền ở đây thường có tiên xuất hiện trên sông, do đó mới đặt tên là Hà Tiên (tiên trên sông)^[6].”- Bách khoa toàn thư mở Wikipedia.

Nay ta đến Hà Tiên càng thấy tầm nhìn của Mạc Cửu về địa chính trị của vùng này, đó là biển lắm hải sản về chất lượng và số lượng, lại rất hiền hòa với con người, dân có thể cắm cọc làm nhà ven biển như ở ven sông Sài Gòn vì sóng biển không hung dữ như biển miền Bắc, miền Trung. Cây còn lợp mát những con đường lớn, những rừng tràm, đước… phủ xanh toàn bộ đất đai.

Dân lai bởi Việt - Hoa - Khmer… sống hiền lành hơn các vùng khác của đất Việt. Cuộc sống bình yên, tươi đẹp hơn nhiều vùng đất ở TA

Tầm nhìn của Mạc Cửu đến vài trăm năm chứ không như một số người Ta hiện đại, làm quan mà tầm nhìn chỉ đến bàn chân.

Không hiểu sao kẻ cầm quyền ở Trung Quốc nay sao dữ quá chỉ thích chiếm đất, biển… của lân bang?

 Mạc Cửu linh thiêng hãy chỉ cho chúng biết: Ta là tiền nhân của bọn bay, theo Ta sống hài hòa với thế giới sẽ được nhiều hơn sự hung hăng điên rồ.