HỌ VŨ VIỆT NAM, HỌ VŨ TRÀ PHƯƠNG VÀ VIỆC XÂY NHÀ THỜ HỌ HIỆN NAY

Núi Trà Phương nhìn từ phía Tây Nam.
         Theo gia phả, tộc phả và thần phả ở làng Mộ Trạch, tỉnh Hải Dương. Ông tổ họ Vũ là Vũ Hồn (804-853) con trai một quan phủ nhà Đường (618-907) tên là Vũ Huy, người làng Mã Kỳ, huyện Long Khê, phủ Thường Châu, tỉnh Phúc Kiến. Sau khi từ quan Vũ Huy du ngoạn phương Nam đến đất Giao Châu. Ngài lấy Nguyễn Thị Đức ở làng Mạn Nhuế thuộc huyện Thanh Lâm đất Hồng Châu ( nay là tỉnh Hải Dương) sinh Vũ Hồn ngày 8 tháng Giêng năm Giáp Thân (804), húy nhựt ngày mùng 3 tháng chạp âm lịch năm 853. Hiện đền thờ tại Mộ Trạch, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương (1) Nay họ Vũ ở Việt nam còn gồm họ Võ là một dòng họ lớn có nhiều danh nhân đất Việt và số nhân khẩu khá đông.
         Theo lịch sử họ Vũ đến Trà Phương trước thế kỷ XV, Thái Hoàng Thái Hậu đầu triều Mạc là người họ Vũ - Trà Phương sinh Hoàng đế Mạc Đăng Doanh vị vua anh minh đã chấn hưng và đem lại thái bình cho đất nước. Thái Hoàng Thái Hậu được người đương thời tôn là vị Bồ tát đã chấn hưng đạo Phật đầu thế kỷ XVI, Ngưòi đã cúng hơn 30 mẫu ruộng, vàng 6000 lá cùng nhiều tiền, gỗ… xây sửa nhiều chùa ở Bắc bộ, xây Bà Đanh tự nay là chùa Thiên Phúc, cúng chùa 1,9 mẫu ruộng, cúng làng 101 mẫu 2 sào, 10 thước 3 tấc 8 phân và tạo nên làng Trà vang bóng một thời.

Cánh đồng Hương nhìn từ trên núi Chè còn vết hình cái lược Trong lòng lược là gương hình tròn người nay đã phá dể tiện làm đồng. Thật đáng tiếc!- Ảnh Nguyễn Công Khanh PV Báo Tiền Phong

         Thế mà có ông ở Lan Liễu làng bên nhận Thái Hoàng Thái Hậu là người của làng ấy. Thật là đói rách chẳng ai nhìn, làm một tí quan tám vạn họ nhận liền của tôi?
         Nay tại Trà Phương có 3 họ Vũ không cúng một tổ là: Vũ Duy, Vũ Phú, Vũ Văn, chưa phát hiện 3 họ Vũ này có liên quan với họ Vũ đến Trà Phương từ thế kỷ XV đã di cư khoảng 1592. Họ Vũ Phú cư trú ở phía Tây Nam làng, nơi đã đào thấy 16 chum tiền cổ, bạc nén, chân đá tảng đường kính > 40 cm, nhiều phù điêu bằng đất nung, gạch ngói cổ… có dấu hiệu liên quan đến họ Vũ đến Trà Phương từ thế kỷ XV.



Miếu Bà Chúa gia đình ông Vũ Phú Khanh, Vũ Phú Lô xây lại năm 2010, cây Quyếch  tên lạ cả vùng chỉ có hai cây như rồng chầu vào Miếu vậy!

Đá tảng ở đồng Bến dấu hiệu cung điện thời Mạc liên quan đến họ Vũ


            Tổ họ Vũ Duy đến Trà Phương cách nay khoảng hơn 100 năm, nay chưa xác định di cư từ đâu tới, đã sinh 4 con trai, theo các cụ truyền lại con cả không cùng cha, nên con thứ 2 nắm quyền trưởng như một tồn nghi của họ Vũ Duy. Nay trên đất Trà Phương từ năm 2008 – 2011 họ này xây 3 nhà thờ: nhà thờ Trưởng (cụ thứ 2), thờ cụ Cả, thờ cụ thứ 3, cụ cả không làm trưởng mà là cụ thứ 2, truyện liên quan sự này nhiều người biết nhưng tôi không dám viết vì sợ phạm....
         Xây từ đường và lăng mộ là phong trào đang phát triển ở Hải Phòng, đó là tấm lòng của hậu duệ với tiền nhân. Hiện tượng một họ có nhiều nhà thờ, lăng mộ là vấn đề mà nhà nước, các họ nên nghiên cứu và có định hướng. Vì xây nhiều từ đường và lăng mộ trong một họ là tốn kém và manh mún. Nếu có quy hoặch tốt mỗi họ trong làng tập chung xây một nhà thờ hoặc một lăng mộ chắc công trình sẽ to đẹp hơn, linh thiêng hơn để quy tụ lòng người cùng một họ, tiết kiệm kinh phí và quỹ đất. Nếu các họ không làm tốt việc trên dẫn đến con cháu phải đóng góp nhiều, có người tuyên bố ra họ vì không đủ tiền để góp cho họ, đó là nguồn mất đoàn kết ngay từ trong họ.
         Nhà thờ họ nên xây dựng theo phong thuỷ: trên khu đất cao, quay hướng Nam, Tả Thanh Long, hữu Bạch Hổ, nhà nên có từ 3 đến 5 gian, gian giữa là nơi đặt bàn thờ, đồ thờ tuỳ theo hoàn cảnh mà bày cho hài hoà với kiến trúc, tả hữu nên có nhà chứa đồ, tạo cỗ; nhà ở để người họ xa quê không còn anh em ở tại quê, về có nơi nghỉ.
Hậu nhà thờ nên trồng cây có tán xum xuê cây giữa cao hơn tạo thế cho nhà, chim đến làm tổ, ca hát cho hồn người đã khuất và tránh gió Bắc.
        Sân là tiền đường nên lát gạch đất nung, có hồ nước giáp tam quan, cổng không đối diện với gian chính để tránh sát khí đến bài vị của thượng tổ. Xung quanh nhà trồng cau, cây cảnh, cây thuốc… tạo nên phong cảnh hữu tình, thành khu văn hoá tâm linh, cho các bô lão tới vãn cảnh, tập dưỡng sinh…con cháu về giỗ Tổ thêm lòng yêu họ, yêu làng. Vậy chắc nhà thờ có nhiều công năng hơn, sẽ linh thiêng đẹp hơn hẳn khi một họ cùng làng mà xây nhiều nhà thờ.

Nhà thờ họ Vũ Duy ngành trưởng xây năm Tân Mão
     
          Ngày 10 tháng 11 năm Tân Mão họ Vũ Duy khánh thành nhà thờ tổ chính, nắng mùa Đông mà sao vàng rực rỡ, còn địa lợi, nhân hoà đến đâu chỉ người họ Vũ Duy mới thấu hiểu. Hoành tráng nhưng chưa có khuôn viên nên ....
Mỗi họ đều mong muốn có nhà thờ to đẹp để phụng thờ tổ tiên nhưng nên hợp tình, hợp lý, hợp phong thủy ... sẽ hơn.